Erteleme Alışkanlığından Kurtulmanın 5 Etkili Yolu

Hepimiz o tanıdık hissi yaşamışızdır: yapılması gereken bir iş var, ama bir türlü başlayamıyoruz. Belki de çok karmaşık, belki de sıkıcı geliyor. Sonuçta, o iş sürekli ertelenir ve üzerimizde bir yük gibi kalır. Erteleme, sadece üretkenliğimizi engellemekle kalmaz, aynı zamanda stres seviyemizi de artırır ve özgüvenimizi zedeler. Neyse ki, bu alışkanlığı kırmak mümkün.

1. Neden Erteliyorum? Kök Nedenleri Anlamak

Ertelemenin üstesinden gelmenin ilk adımı, neden ertelediğinizi anlamaktır. Bu sadece tembellik değil, genellikle daha derinlerde yatan nedenleri vardır. Kendinize dürüstçe sorun:

• Mükemmeliyetçilik mi? Her şeyin mükemmel olmasını beklemek, başlamayı zorlaştırabilir. “Mükemmel” yerine “yeterince iyi” hedefi koymayı deneyin.
• Başarısızlık Korkusu mu? Ya başarısız olursam düşüncesi sizi felç edebilir. Unutmayın, hatalar öğrenme fırsatıdır.
• Görevden Hoşlanmama mı? Sıkıcı veya zor görevler ertelenmeye daha yatkındır. Bu durumda, görevi daha küçük, daha yönetilebilir parçalara ayırın.
• Odaklanma Sorunları mı? Dikkat dağınıklığı ertelemeye yol açabilir. Çalışma ortamınızı düzenleyin ve dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırın.
• Yüksek Stres Seviyesi mi? Stres altında olduğumuzda, ertelemek geçici bir rahatlama sağlayabilir. Ancak bu, uzun vadede sorunu daha da kötüleştirir. Stresle başa çıkmak için sağlıklı yöntemler bulun.

Bu sorulara cevap verirken, kendinize karşı dürüst olun. Kök nedeni belirlemek, doğru çözüm stratejilerini bulmanıza yardımcı olacaktır. Örneğin, mükemmeliyetçilik sorununuz varsa, “ilk taslak mükemmel olmak zorunda değil” mantığıyla hareket etmeye çalışın.

2. “İsviçre Peyniri” Tekniği: Küçük Delikler Açarak Başlamak

Büyük ve karmaşık görevler gözümüzde büyüyebilir ve başlamayı imkansız hale getirebilir. İşte bu noktada “İsviçre peyniri” tekniği devreye giriyor. Bu teknik, görevi daha küçük, daha yönetilebilir parçalara bölmeyi ve her seferinde sadece bir parçayı tamamlamayı içerir.

Düşünün ki, büyük bir peyniriniz var ve onu yemeniz gerekiyor. Hepsini bir anda yiyemezsiniz, değil mi? Ama küçük küçük delikler açarak başlayabilirsiniz. Aynı şekilde, büyük bir projeyi de küçük adımlara ayırın.

Örneğin, bir rapor yazmanız gerekiyorsa, aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1. Araştırma yapmak: 30 dakika boyunca konuyla ilgili makaleler okuyun.
2. Ana hat oluşturmak: Raporun ana başlıklarını ve alt başlıklarını belirleyin.
3. Giriş yazmak: Sadece giriş bölümünü tamamlayın.
4. Bir bölüm yazmak: Raporun en kolay bölümünü yazın.
5. Sonuç yazmak: Raporun sonucunu tamamlayın.

Her bir adımı tamamladığınızda, kendinizi daha motive olmuş ve göreve daha yakın hissedeceksiniz. Küçük adımlarla başladığınızda, erteleme dürtüsüne karşı koymak daha kolay olacaktır.

3. Zaman Yönetimi: Pomodoro Tekniği ile Verimliliği Artırmak

Zaman yönetimi, erteleme alışkanlığından kurtulmanın önemli bir parçasıdır. Zamanı etkili bir şekilde yönetmek, görevleri planlamanıza, önceliklendirmenize ve zamanında tamamlamanıza yardımcı olur. Bu konuda en popüler ve etkili tekniklerden biri Pomodoro Tekniği’dir.

Pomodoro Tekniği, Francesco Cirillo tarafından geliştirilmiş ve 25 dakikalık odaklanmış çalışma seansları ile 5 dakikalık kısa molalardan oluşur. Her dört “pomodoro” seansından sonra, 20-30 dakikalık daha uzun bir mola verilir.

Pomodoro Tekniği’ni uygularken şunlara dikkat edin:

1. Bir görev seçin: Tamamlamak istediğiniz bir görev belirleyin.
2. 25 dakika ayarlayın: Zamanlayıcınızı 25 dakikaya ayarlayın ve dikkatinizi dağıtacak her şeyi ortadan kaldırın.
3. Odaklanın: 25 dakika boyunca sadece görevinize odaklanın.
4. Mola verin: Zamanlayıcı çaldığında, 5 dakikalık bir mola verin. Bu molada kalkıp dolaşabilir, su içebilir veya basit bir egzersiz yapabilirsiniz.
5. Tekrar edin: Dört “pomodoro” seansını tamamladıktan sonra, 20-30 dakikalık daha uzun bir mola verin.

Pomodoro Tekniği, odaklanmanızı artırmanıza, zamanı daha iyi yönetmenize ve erteleme dürtüsüne karşı koymanıza yardımcı olur. Ayrıca, düzenli molalar sayesinde zihninizi dinlendirmenizi ve tükenmişliği önlemenizi sağlar.

4. Kendinizi Ödüllendirin: Motivasyonu Yüksek Tutmak

Motivasyon, erteleme alışkanlığından kurtulmanın anahtarlarından biridir. Kendinizi motive etmek için, tamamladığınız her görev için kendinizi ödüllendirin. Ödüller, küçük veya büyük olabilir, önemli olan sizi mutlu etmesi ve görevi tamamlamanın pozitif bir deneyim olmasını sağlamasıdır.

Ödül fikirleri:

• Küçük ödüller: Bir fincan kahve, kısa bir yürüyüş, en sevdiğiniz şarkıyı dinlemek, bir arkadaşınızla sohbet etmek.
• Büyük ödüller: Bir sinema bileti, yeni bir kitap, hafta sonu tatili.

Ödülleri belirlerken, kendinize karşı dürüst olun ve sizi gerçekten motive edecek şeyleri seçin. Ayrıca, ödüllerin görevin büyüklüğüyle orantılı olmasına dikkat edin. Büyük bir projeyi tamamladıktan sonra daha büyük bir ödül hak edersiniz.

Ödüllendirme sistemini uygularken şunlara dikkat edin:

• Ödülü önceden belirleyin: Göreve başlamadan önce, tamamladığınızda kendinize ne tür bir ödül vereceğinizi belirleyin.
• Ödülü hak ettiğinizde verin: Görevi tamamladıktan sonra hemen ödülünüzü alın.
• Ödülü tadını çıkarın: Ödülünüzün tadını çıkarın ve görevi tamamlamanın keyfini çıkarın.

Kendinizi ödüllendirmek, motivasyonunuzu yüksek tutmanıza, erteleme dürtüsüne karşı koymanıza ve görevleri daha keyifli hale getirmenize yardımcı olur.

5. Hesap Verebilirlik Oluşturmak: Destek Sisteminden Yararlanmak

Erteleme alışkanlığından kurtulmanın bir diğer etkili yolu, hesap verebilirlik oluşturmaktır. Hesap verebilirlik, bir başkasına görevlerinizi ve hedeflerinizi bildirmek ve düzenli olarak ilerlemenizi takip etmek anlamına gelir.

Hesap verebilirlik oluşturmak için şunları yapabilirsiniz:

• Bir arkadaşınızla veya aile üyenizle konuşun: Hedeflerinizi ve görevlerinizi bir arkadaşınızla veya aile üyenizle paylaşın ve onlardan düzenli olarak ilerlemenizi takip etmelerini isteyin.
• Bir mentor bulun: Alanında başarılı bir mentor bulun ve onlardan size rehberlik etmelerini ve hesap verebilirliğinizi sağlamalarını isteyin.
• Bir çalışma grubuna katılın: Aynı hedeflere sahip insanlardan oluşan bir çalışma grubuna katılın ve birbirinizi motive edin ve hesap verebilirliğinizi sağlayın.
• Bir koç tutun: Bir yaşam koçu veya üretkenlik koçu tutun ve onlardan size kişiselleştirilmiş destek ve hesap verebilirlik sağlamalarını isteyin.

Hesap verebilirlik, motivasyonunuzu yüksek tutmanıza, erteleme dürtüsüne karşı koymanıza ve hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olur. Bir başkasına karşı sorumlu olduğunuzu bilmek, görevleri tamamlamak için daha fazla çaba göstermenizi sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular

Soru 1: Erteleme neden bu kadar yaygın bir sorun?

Erteleme, mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu, görevden hoşlanmama ve stres gibi çeşitli psikolojik faktörlerden kaynaklanabilir. Modern yaşamın getirdiği dikkat dağıtıcı unsurlar da ertelemeyi tetikleyebilir.

Soru 2: Erteleme sadece tembellik mi?

Hayır, erteleme sadece tembellik değildir. Genellikle daha derinlerde yatan nedenleri vardır ve bu nedenler kişiden kişiye değişebilir.

Soru 3: Erteleme alışkanlığından tamamen kurtulmak mümkün mü?

Erteleme alışkanlığından tamamen kurtulmak zor olsa da, yönetilebilir hale getirmek mümkündür. Yukarıdaki stratejileri uygulayarak erteleme dürtüsüne karşı koyabilir ve daha üretken olabilirsiniz.

Soru 4: Pomodoro Tekniği her görev için uygun mu?

Pomodoro Tekniği, çoğu görev için uygundur, ancak bazı görevler için daha uzun veya daha kısa çalışma seansları gerekebilir. Tekniği kendi ihtiyaçlarınıza göre uyarlayabilirsiniz.

Soru 5: Kendimi ödüllendirmek neden önemli?

Kendinizi ödüllendirmek, motivasyonunuzu yüksek tutmanıza, erteleme dürtüsüne karşı koymanıza ve görevleri daha keyifli hale getirmenize yardımcı olur.

Sonuç

Erteleme, hepimizin zaman zaman karşılaştığı bir sorundur. Ancak, doğru stratejilerle bu alışkanlığı kırmak ve daha üretken bir yaşam sürmek mümkündür. Unutmayın, küçük adımlarla başlayın ve kendinize karşı sabırlı olun.